Tradycje kształcenia w wiekowym budynku naszej szkoły sięgają początków zeszłego stulecia. Wtedy to, uruchomiono- z początkiem kwietnia roku 1908- seminarium nauczycielskie w Krotoszynie .Zaborca tworząc sieć seminarium (Rawicz, Leszno, Koźmin, Krotoszyn) kierował się głównie celami polityki germanizacyjnej – choć nie bez znaczenia, dla ówczesnego burmistrza Krotoszyna pana Ponagla – były sprawy prestiżu miasta . Starania tego ostatniego zwieńczone zostały sukcesem już w roku 1904 kiedy to podpisano umowę z budowniczym Jedermannem Propellerem w sprawie gruntu pod budowę tzw. preparandy i planów przyszłego seminarium nauczycielskiego. Plant były nie małe – okazały gmach naszej szkoły ma 71 m długości (wraz ze skrzydłem ) , 17 m wysokości . Majestatyczny widok z galerii budynki, rozpościerający się na cała okolicę, jest jednym z najpiękniejszych w naszym mieście. W rezultacie długich starań władz miejskich , przedstawicieli władz prowincji oraz decydentów rządu w Berlinie w roku 1908 znalazły się środki finansowe na budowę seminarium. Budowę rozpoczęto dopiero 1911, by uroczyście otworzyć gmach szkoły 14 października roku 1913, nauka w seminarium rozpoczęła się znacznie wcześniej, bo już w roku 1908 i odbywała się prawdopodobniej w szkole ewangelickiej. Pierwsi słuchacze niemieckiego seminarium nauczycielskiego o dziwo nie pochodzili z najbliższej okolicy a wyłącznie z innych prowincji wielkich Niemiec. Zapewne miało to swoją przyczynę w planach stworzenia silnego ośrodka wiernego zasadniczym celom polityki germanizacyjnej . Podobnie też funkcjonuje kierownicze przydzielane były nieprzypadkowo.
Historycznie pierwszym kierownikiem zakładu został Paul Auber Steffen berlińczyk, przeniesiony do Krotoszyna z seminarium żeńskiego w Trewirze . W latach 1910-1911 obowiązki dyrektora przejął urodzony na pomorzu Paul Szermiński , wcześniej dyrektor seminarium we Friedlandzie w Prusach Wschodnich .Następcą Szermińskiego w roku 1911 przejął Neumann były nauczyciel seminarium w Szczytnie . Od roku 1912 do wybuchu I wojny światowej funkcje dyrektora Seminarium Nauczycielskiego w Krotoszynie pełnił John były inspektor szkolny w Iławie.
Wspomniana już wcześniej preparanda była integralnie związana z powstaniem seminarium nauczycielskiego. Otwarta już w 1904 roku pełniła funkcje zakładu o 2-3 letnim trybie kształcenia przygotowującego przyszłych kandydatów do dzisiejszego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 mieszczących się przy ul. Zdunowskiej 81.
W latach I wojny światowej w seminarium naukę zawieszono naukę – lecz podczas wojennej zawieruchy budynek pełnił funkcję szpitala. Szczególnie ważnym był moment wybuchu Powstania Wielkopolskiego , gdzie z racji swojego położenia był najbliższym lazaretem przy linii frontu. To tutaj przywożono rannych w bitwie o utrzymanie Zdun w krwawych walkach o Chachalnie i Borownicę. Jedyne zwycięskie powstanie narodowe, dobrze przygotowane i z wielkopolską starannością przeprowadzone, nie zmieniło losów szkoły i jej przeznaczenia … Nasi przodkowie obroniwszy zachodnie kresy Rzeczypospolitej ruszyli wraz z Marszałkiem Piłsudskim walczyć w obronie ojczyzny na ich wschodnich kresach . ( Aż do roku 1921, do kresu wojny Polsko-Bolszewickiej Szkoła służyła rannym żołnierzom. )
W odrodzonej ojczyźnie , na wojennych zgliszczach rozpoczął się trwający do dziś okres kształcenia i wychowywania blisko czterech pokoleń Polaków w murach naszej szkoły.
(1 września 1921 roku otworzyło swoje podwoje Państwowe Seminarium Nauczycielskie Męskie w Krotoszynie ) Funkcje pierwszego dyrektora będzie pełnił od 1 listopada 1921 do chwili zgonu 2 stycznia 1922 r . Franciszek Pawłowski był dyrektorem Seminarium Nauczycielskiego w Rogoźnie . Po przedwczesnej śmierci dyrektora Pawłowskiego zajmie się stroną organizacyjną pełniącym obowiązki dyrektora kierownik Preparandy pan Handke .
1 września 1922 roku władze oświatowe powierzył funkcje dyrektora historykowi I geografowi profesorowi Władysławowi Igielskiemu . ( Przed nowym dyrektorem stały bardzo trudne zadania , lecz szybko następował rozwój bazy dydaktycznej seminarium . Kolejno organizowane są gabinety – zajęć praktyczno-technicznych ( 1924 ) biologii (1926) , fizyczno-chemiczny (1927) oraz historyczno-geograficzny przy szkole istnieje działka doświadczalna z inspektem , alpinarium ze zbiorowiskami przyrodniczymi jak wrzosowisko , rośliny błotne i wydmowe . Istniało też muzeum przyrodnicze I pasieka . Do dyspozycji oprócz gabinetów i izb lekcyjnych była też sala gimnastyczna ( 20 x10 m ) , aula z salą muzyczną , a w piwnicach kuchnia , jadalnia i łazienki .
Szczególnie widoczne były osiągnięcia sportowe . Wyrosłe na tradycjach 'Sokoła' organizowane są masowe pokazy gimnastyczne ,konferencja wychowania fizycznego 'święta sportu '( od 1925 r). W następnych latach 'Dzień wychowania fizycznego ' organizowany będzie 2-krotnie w ciągu roku. Podobnie prężnie rozwijała się turystyka i krajoznawstwo.
Założenie były aby każdy absolwent po ukończeniu szkoły znał góry i morze oraz najważniejsze centra gospodarcze i kulturalne Polski . Organizowano Wycieczki zarówno po najbliższej okolicy jak również w najdalsze zakątki II Rzeczypospolitej po Tatry , Wilno , Lwów i Gdynię.
Nieobecne były zarówno gronu pedagogicznemu jak również wychowanką najróżniejsze formy aktywności kulturalnej . Działały chóry i orkiestra , kwartet smyczkowy , odbywały się spektakle teatralne , wernisaże i wystawy.
Przebogate też są tradycje harcerskie w Seminarium Nauczycielskim , które swoją najwspanialszą kartę zapiszą podczas drugiej wojny światowej. 6 Drużyna Harcerzy im. Bolesława Krzywoustego działa już od 5 września 1921 r. Żywe były ciągle tradycje wielkopolskiego ruchu spółdzielczego – w roku 1924 powstaje w seminarium specyficzna organizacja nazywana ''Czytelnią'' , która staje się koordynatorem wszelkich działań młodzieży szkolnej . Gromadzą składki samorządowe , organizują koncerty , prelekcje , działania kół naukowych imprez literackich ,muzycznych i sportowych. Ta ciekawa formuła ogólnoszkolnego samorządu pozwalała zachować własną autonomię innym ciekawym formom aktywności uczniów – a były wśród nich samorządy klasowe , spółdzielnia uczniowska ''Kooperatywa'' , samopomoc uczniowska , redakcja czasopisma ''Syzyf''' , koła naukowe , ZHP jak również samorząd internacki .
Już w czasie istnienia Seminarium Nauczycielskiego kadra nauczycielska udzielała się w działalności w licznych organizacjach działających w powiecie takich jak: Związek Strzelecki,. Powiatowa Komisja Wychowania Fizycznego i Przygotowania Wojskowego , Związku Rezerwistów, Koło Przyjaciół Harcerzy , Polskiego Czerwonego Krzyża czy Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami.
Ten ostatni rok szkolny w historii II Rzeczypospolitej spowiła wkrótce groza II wojny światowej, klęska wrześniowa i noc okupacji....
Dyrektor Jakub Pięta wraz z gronem pedagogicznym ocalałym z wojennej zawieruchy rozpoczął działalność Państwowego Liceum Pedagogicznego w Krotoszynie już z dniem 1 września profesorowie : Antoni Grząka (polonista ), Jan Nasiadek (matematyk), Józef Kozłowski ( pedagog), Marian Balcer kierownik (szkoły ćwiczeń) oraz Wawrzyniec Kaźmierczyk (nauczyciel wf).
Budynek naszej sławetnej szkoły początkowo służył nauce liceum ogólnokształcącego pod dyrekcją Władysława Krzaka. Nauka stała się najlepszym lekarstwem na okupacyjną traumę. Szybko więc intensyfikowano kształcenie w różnorodnych formach . Dla uczniów z tzw. ''małą'' matura zorganizowano 6-miesięczne kursy i egzaminy z przedmiotów pedagogicznych. Pierwszy przyspieszony egzamin dojrzałości przeprowadzono w dniach 16-20 grudnia 1945r. Inne formy kształcenia to Państwowe Kursy Nauczycielskie dla absolwentów liceów ogólnokształcących, egzaminy dojrzałości dla eksternistów czy Korespondencyjne Liceum Pedagogiczne . Szkoła nasza stała się miejscem licznych sesji naukowych i zjazdów nauczycieli z terenu całego Kuratorium Poznańskiego.
Uczniowie na trwałe wpisywali się w historię naszego miasta nadając smutnym przecież czasom stalinowskiej dominacji nieco kolorytu. Rozpoznawani byli po zielonej, aksamitnej czapeczce z rydelkiem jak i naszytej na rękawie tarczy ze słynną ''dwójka'' z srebrnym otoku i na zielonym tle. Uczestniczyli żywo w społeczno– kulturalnym życiu poprzez występnym chóru ,zespołów instrumentalnych, tanecznych, sportowych i naukowych.
Nadszedł jednak kres żywota tej zasłużonej placówki dydaktycznej. W połowie lat 60-tych decyzją władz oświatowych rozpoczęła się stopniowa likwidacją liceum.
Plan zamknięcia szkoły przebiegł w kilku etapach; 1965 r ostatni nabór klasy pierwszej przekazanie budynku Szkoły Ćwiczeń przy ulicy Zdunowskiej 81 Zasadniczej Szkole zawodowej dla pracujących w latach 1967-1970, rok 1969 decyzja o przekazywaniu gmachu głównego szkole podstawowej nr 5. Wreszcie czerwiec roku 1970 zakończenie działalności tej zasłużonej placówki.
31 sierpnia 1970 roku uroczyście zamknięto liceum Pedagogiczne w Krotoszynie w obecności pierwszego absolwenta i zarazem ostatniego dyrektora szkoły, osoby niezwykle zasłużonej dla oświaty w Krotoszynie pana mgr Mariana Balcera. Na przestrzeni lat ta zacna uczelnia wykształciła 2956 nauczycieli.
Z działalnością Liceum Pedagogicznego w Krotoszynie związana była nierozerwalnie Szkoła Ćwiczeń zwana też wcześniej preparandą. To tutaj przyszli nauczyciele szlifowali swoją wiedzę teoretyczną i zdobywali jakże ważne w zawodzie umiejętności praktyczne.
Już 4 lutego 1945 roku czyli w niespełna dwa tygodnie po oswobodzeniu Krotoszyna przez wojska armii czerwonej zebrała się grupa nauczycieli, których rozproszyły wcześniej wojenne losy. Spotkaniu, któremu przewodniczył Władysław Albert- a miało miejsce w murach naszej szkoły, towarzyszyła radość z odzyskanej wolności.
Nauczyciele chcieli jak najszybciej otworzyć podwoje szkoły podstawowej w której mogłyby uczyć się dzieci. Tą pierwszą nieformalną radę pedagogiczną powstałą z potrzeby chwili tworzyli- Anna Ciemnoczołowska, Maria Bartecka, Józef Fabner Anna Jakubkówna, Anna Matyniak oraz Anna Ziętkówna.
Niebawem szkoła podstawowa ruszyła i obejmowała dzieci z najbliższego regionu o różnym poziomie wiedzy jednak pierwsi absolwenci opuścili szkołę w końcu roku szkolnego 1946/1947. Już w lutym 1945 roku kierownictwo szkoły ćwiczeń powierzono pani Annie Ciemnoczołowskiej, od 1 września 1945 roku funkcję tą przejął Marian Balcer. W dwa lata później czyli w roku 1947 wobec przejęcia przez Mariana Balcera obowiązków dyrektora Liceum Pedagogicznego kierownikiem szkoły ćwiczeń został mgr Józef Kozłowski.
Rok szkolny 1952/1953, rok kresu stalinizmu, na stanowisku kierownika szkoły zastał Kazimierza Pomirskiego funkcję tą pełnił aż do 1 września 1954. Najdłużej Sprawującym urząd kierownika szkoły ćwiczeń był pan Zdzisław Swora. Wraz z jego odejściem odeszła do historii ta wzruszająca dziś nazwa „Szkoła Ćwiczeń”.
Z dniem 1 września 1970 szkła została przemianowana na Szkołę Podstawową nr 5, której kierownikiem został pan Franciszek Matuszewski, a zastępcą mgr Aleksandra Mińska.
Tak oto szkoła, która była świadkiem wielkich wydarzeń weszła w epokę gierkowską, przejmując w całości budynek dawnego seminarium.
16 lutego 1985 roku z inicjatywy Związku Nauczycielstwa Polskiego odsłonięto tablice pamiątkową poświęcona pomordowanym ,poległym i zaginionym nauczycielom w okresie II wojny światowej.
Projekt tablicy wykonał Jerzy Świca z Krotoszyna a tablicę odsłonili Jerzy i Renata Michalakowie rodzina Ignacego Michalaka jednej z ofiar Hitlerowskich represji.
12 kwietnia 1986 roku odbyło się uroczyste otwarcie Izby Tradycji szkoły .Zgromadzono w niej liczne pamiątki po seminarium i liceum pedagogicznym jak też eksponaty obrazujące historię szkoły podstawowej. Uroczystego otwarcia dokonali -były kierownik szkoły ćwiczeń pan Zdzisław Swora ,Inspektor Wydziału Oświaty i Wychowania mgr Tadeusz Łukomski oraz Naczelnik Urzędu Miasta i Gminy Edward Kozupa.
W dniach 10-12 czerwca 1988 roku obył się w murach naszej szkoły Jubileuszowy zjazd Absolwentów i Nauczycieli byłego seminarium Nauczycielskiego i Liceum pedagogicznego w Krotoszynie.
W lata końca XX wieku szkoła weszła pod dyrekcja Ireny Grobelnej i Janiny Tyczyńskiej .
W 1999 roku w wyniku reformy oświaty podjęto decyzje o wygaśnięciu Szkoły Podstawowej nr 5 im. Mikołaja Kopernika . Jednocześnie powołano do istnienia nową , zgodną z kształtem reformy placówkę – Gimnazjum nr 2 w Krotoszynie . Pierwszym dyrektorem Gimnazjum nr 2 został pan mgr Juliusz Poczta , następnie pani mgr Alina Binkofska a obecnie pani mgr Renata Patalas . Toczące się nieubłaganie kolo historii sprawiło, że listę dyrektorów szkoły podstawowej zamyka dzisiaj pani Krystyna Rogowska.
Mijają lata... w korowodzie wydarzeń i postaci jedynie niezmienny pozostaje prastary budynek naszej szkoły .
CDN